Het MOU, museum van Oudenaarde en de Vlaamse Ardennen, stelt met de tentoonstelling 'Grandioos Groen' voor de eerste maal een bijzonder genre binnen de 16de-eeuwse wandtapijtkunst tentoon, ‘de Koolbladverdures’ .
Dit genre is een ongekende parel binnen de 16de-eeuwse wandtapijtkunst. Met als doel de natuur binnenshuis te brengen, vindt dit genre vermoedelijk haar oorsprong in de groeiende aandacht voor de studie van planten en bloemen tijdens de 16de eeuw. Heel wat dieren en planten zijn exotisch en verwijzen naar de toen recente ontdekkingen in het Oosten en de Nieuwe Wereld.
Het gaat om twaalf wandtapijten uit Oudenaarde, Edingen, Geraardsbergen en Brussel. Ontdek er hier alvast 6!
Twee paradijsvogels
Dit tapijt is de meest recente aanwinst in de collectie van de Provincie Oost-Vlaanderen. Zo recent dat het onmiddellijk van de verkoper naar de tentoonstelling in Oudenaarde ging. Het dateert uit het 3de kwart van de 16e eeuw. Het betreft een koolbladverdure met rijkversierde medaillonboord zoals die in Oudenaarde of Geraardsbergen in die periode werden ontworpen en geweven.
Het zwierige kader in oker wordt door vier engelen in de hoeken opengehouden om de kijker zicht te geven op een ‘paradijselijke tuin’. In het weelderige en virtuoze groenwerk is een koppel paradijsvogels te herkennen. De voorstelling van een denkbeeldig exotisch oerwoud is geen toeval in de 16e eeuw. Het verbeeldt de reisverslagen zoals die door de ontdekkingsreizigers werden geïntroduceerd. De aristocratie koesterde rond deze tijd een fascinatie voor exotische en fantastische thema’s, wellicht als vlucht uit het dagelijkse strenge en conventionele keurslijf binnen hun hofhouding. Bovendien stond een vruchtbare natuur garant voor welvaart en voorspoed in een maatschappij die sterk afhankelijk is van de seizoenen en een geslaagde oogst.
1/6
Een draak tussen de koolbladeren
Ook deze verdure uit de 16de eeuw toont een exotisch schouwspel. Centraal tussen de koolbladeren zien we twee fantastische dieren, een driekoppige draak en een grote vogel die elkaar proberen uit te dagen. Maar er is nog veel meer te zien : bloemen, bomen en planten op de voorgrond, met daartussen een hond op zijn rug. Op de achtergrond zien we tussen veel bomen een groot kasteel en een kerk. Verder nog zijn op elke heuvels kastelen merkbaar. Op een meer in de verte varen enkele zeilboten. Dieren zijn alomtegenwoordig, twee kleinere roofvogels vliegen tussen de koolbladeren. Er zijn ook nog dartelende vlinders merkbaar tussen het groen.. Tussen de bloemen zitten kleinere dieren o.a. konijntjes, vogels en een haas. (Collectie MOU, Museum van Oudenaarde en de Vlaamse Ardennen)
2/6
Hercules en de Stymfalische vogels
Op dit wandtapijt zie je het gevecht tussen Hercules en de Stymfalische vogels. Eén van zijn twaalf opdrachten was immers om deze mensenetende vogels te doden.
Dit tapijt maakt deel uit van een reeks van vijf tapijten, waarbij de andere vier in het Louvre bewaard worden. Deze serie wordt beschouwd als een van de belangrijkste binnen het genre van de Koolbladverdures. De werken van Hercules waren een dankbaar onderwerp om een reeks over te maken en bovendien spiegelden opdrachtgevers zich graag aan deze held.
Dit wandtapijt zit in de kunstcollectie van de Provincie Oost-Vlaanderen en hangt normaal gezien in het provinciehuis.
3/6
Een neushoorn en andere exotische dieren
Verscholen tussen de bladeren duiken verschillende exotische dieren op. Links en rechts onderaan zijn er krokodillen die twee leeuwen lijken te bedreigen, terwijl verder een aap, een papegaai en een maki een plaats kregen. Centraal het meest opvallende dier, een neushoorn. De inspiratiebron is een houtsnede uitgebracht in 1515 door Albrecht Dürer.
Het is een van de zeldzame verduretapijten met grote blauwgroene koolbladeren uit de 16de eeuw dat het Geraardsbergse keurmerk draagt.
Ook dit tapijt is eigendom van de Provincie Oost-Vlaanderen en hangt normaal gezien in het provinciehuis.
4/6
Leeuw valt hert aan
Op dit wandtapijt zien we een typische voorstelling met een typische compositie voor het weven van zo'n verdure. Men kijkt als het ware van achter de balustrade naar het tafereel. Tussen grote koolbladeren valt een leeuw een hert aan. Een aapje kijkt naar het tafereel. Ook hier zijn heel veel dieren aanwezig : een wolf, een kalkoen en een haas, een siervogel met een worm in zijn bek sieren het tafereel. Op de balustrade kruipt een schildpad. In de linkerbovenhoek zien we een mythologisch figuur met pijl en boog, een ander wezen zit op de koolbladeren. (Collectie MOU, Museum van Oudenaarde en de Vlaamse Ardennen)
5/6
Een gevleugelde aanval
Dieren die elkaar uitdagen is een motief dat regelmatig terugkeert in deze verdures. Hier staan twee fantastische gevleugelde dieren tegenover elkaar. Een ander dier lijkt al onder de klauwen te liggen. Op de voorgrond zijn bloemen, bomen en planten te zien. Op de achtergrond zijn kastelen, een kerk en landhuizen te zien. In de heuvels op de top staat nog een kasteel. Twee kleine roofvogels poseren op de koolbladeren. Een decoratieve boord met bloemen, planten, fruit en dieren zoomt het tafereel af. (Collectie MOU, Museum van Oudenaarde en de Vlaamse Ardennen)
6/6
